Tham dự Hội thảo có, Phó Trưởng Ban Thường trực Ban Chính sách, Chiến lược Trung ương Thái Thanh Quý; Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội Phan Văn Mãi; Tổng Biên tập Báo Nhân Dân, Phó Trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương, Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam Lê Quốc Minh; Phó Chủ tịch UBND TP.Hồ Chí Minh Võ Văn Hoan và các chuyên gia kinh tế hàng đầu như PGS.TS Trần Đình Thiên, TS Trần Du Lịch, TS Nguyễn Đức Kiên, TS Cấn Văn Lực...; cùng đại diện 250 doanh nghiệp.

Phát biểu khai mạc Hội thảo, ông Lê Quốc Minh, Tổng Biên tập Báo Nhân Dân, Phó Trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương nhấn mạnh, quan điểm, chủ trương nhất quán, đúng đắn và xuyên suốt của Đảng về kinh tế tư nhân là nền tảng để kinh tế tư nhân vươn lên mạnh mẽ, đóng góp quan trọng vào thành tựu chung của đất nước suốt chặng đường 40 năm Đổi mới.

Ông Lê Quốc Minh cho rằng, sau gần 40 năm thực hiện công cuộc đổi mới, khu vực kinh tế tư nhân đã phát triển mạnh mẽ cả về số lượng và chất lượng, ngày càng khẳng định vai trò, đóng góp quan trọng cho nền kinh tế. Hiện cả nước có hơn 940.000 doanh nghiệp và hơn 5 triệu hộ kinh doanh đang hoạt động. Đây là lực lượng nòng cốt tạo ra của cải vật chất, đóng góp quan trọng vào tăng trưởng kinh tế, tạo việc làm, tăng thu nhập, thúc đẩy đổi mới sáng tạo, góp phần xóa đói giảm nghèo và ổn định xã hội. Tuy nhiên, dù đóng góp ngày càng lớn, kinh tế tư nhân hiện vẫn phải đối mặt với rất nhiều rào cản, kìm hãm sự phát triển, không thể bứt phá về quy mô và năng lực cạnh tranh.

Ông Thái Thanh Quý, Phó Trưởng ban Thường trực Ban Chính sách, chiến lược Trung ương cho rằng, theo chiến lược Trung ương, khu vực Kinh tế tư nhân chiếm khoảng 98% tổng số doanh nghiệp, đóng góp 30% thu ngân sách, hơn 50% GDP, trên 56% tổng vốn đầu tư và tạo việc làm cho 85% lực lượng lao động. Nhiều doanh nghiệp tư nhân lớn như Vingroup, Masan, Sun Group, Vietjet, Thaco, TH... đã vươn tầm khu vực và thế giới, trở thành những thương hiệu mang lại niềm tự hào cho người dân Việt Nam; cùng với đó là lực lượng hơn 5 triệu hộ kinh doanh cá thể trải rộng ở tất cả các địa bàn trong cả nước.

Bên cạnh đó, chiến lược Trung ương cũng chỉ rõ những hạn chế và thách thức của khu vực kinh tế tư nhân; trong đó, vẫn còn nhiều rào cản, quy định, thủ tục hành chính từ phía cơ quan nhà nước gây khó khăn, tốn kém và giảm năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp. Tư duy kinh doanh của nhiều doanh nghiệp tư nhân còn hạn chế, chưa chú trọng đến đổi mới sáng tạo, nâng cao chất lượng sản phẩm, thậm chí vẫn đang còn tình trạng doanh nghiệp “không muốn lớn, không chịu lớn”, đặc biệt là lực lượng hơn 5 triệu hộ kinh doanh cá thể bởi sự ràng buộc, lo ngại về quy định, thủ tục đặt ra...

Để có thể thực sự giải quyết, tháo gỡ được các điểm nghẽn và phát huy được tiềm năng, sức mạnh của khu vực kinh tế tư nhân trong thời gian tới, ông Thái Thanh Quý cho rằng, Chính phủ cần tạo tinh thần đổi mới, khí thế mới và sự hứng khởi trong toàn xã hội về việc vươn lên của nền kinh tế, coi đây là cơ hội lịch sử không thể chậm trễ hơn để thực hiện.

Cần xác định đẩy mạnh cải cách, hoàn thiện thể chế là yếu tố cốt lõi, đóng vai trò dẫn dắt, xuyên suốt để tạo nên đột phá trong phát triển của vực kinh tế tư nhân thời gian tới. Trong đó cần thực hiện cuộc cách mạng về cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh nhanh chóng, tạo điều kiện thuận lợi và môi trường thông thoáng nhất cho mọi thành phần kinh tế, trong đó có kinh tế tư nhân phát triển, xóa bỏ các rào cản gia nhập và rút khỏi thị trường; tạo điều kiện tiếp cận thuận lợi và bình đẳng của kinh tế tư nhân với các thành phần kinh tế khác về các nguồn lực, đặc biệt là vốn, tài nguyên và nguồn lực dữ liệu…

Bên cạnh đó, xây dựng chiến lược phát triển rõ ràng cho các nhóm chủ thể trong khu vực kinh tế tư nhân, từ doanh nghiệp lớn đến vừa và nhỏ, cũng như các hộ kinh doanh cá thể; Sớm ban hành Nghị quyết của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân, với các nhiệm vụ, giải pháp cụ thể và cơ chế kiểm tra, giám sát, xử lý việc thực hiện.

Cuối cùng, cộng đồng doanh nghiệp, doanh nhân và các hiệp hội đại diện cho cộng đồng doanh nghiệp, doanh nhân phải phát huy hơn nữa sự năng động, sức sáng tạo và chủ động tham gia tích cực vào quá trình xây dựng các chủ trương, đường lối của Đảng, cơ chế, chính sách, pháp luật của Nhà nước để cùng với Đảng, Nhà nước xây dựng một môi trường đầu tư kinh doanh hiện đại, lành mạnh, giúp cho cả nước và cộng đồng doanh nghiệp vươn lên phát triển.

Tại hội thảo, các chuyên gia kinh tế đã trình bày nhiều bài tham luận, cung cấp cái nhìn tổng quan về vai trò, tầm nhìn và định hướng phát triển kinh tế tư nhân, đồng thời làm rõ những bất cập về chính sách đang kìm hãm sự phát triển của khu vực kinh tế tư nhân.

TS Cấn Văn Lực, thành viên Hội đồng Tư vấn chính sách tài chính-tiền tệ quốc gia, cho rằng, KTTN đóng góp vào tăng trưởng và phát triển KTXH. Cụ thể, giai đoạn 2020-2023, KTTN đóng góp trung bình 50,3% GDP, cao hơn khu vực kinh tế Nhà nước với 20,8% và khu vực FDI 20,2%; Giai đoạn 2020-2023, theo tính toán của Nhóm nghiên cứu BIDV, DNTN đóng góp 24,17% GDP, hộ kinh doanh khoảng 23,19% GDP, kinh tế tập thể (chủ yếu là HTX) khoảng 2,94% GDP.  Chiếm 57,8% tổng vốn đầu tư toàn xã hội; đóng góp 30% thu NSNN; Đóng góp 85% việc làm trong nền kinh tế, trong đó DNTN thu hút 9,1 triệu lao động; HKD 9,1 triệu lao động; HTX 163 nghìn lao động. Hiện đã hình thành một số DN, tập đoàn lớn trong một số ngành, lĩnh vực quan trọng của nền kinh tế, đóng góp khoảng 1 tỷ USD an sinh xã hội hàng năm.

Bên cạnh đó, DNTN tiên phong trong đổi mới sáng tạo; từng bước tham gia chuỗi giá trị toàn cầu và vươn tầm quốc tế; bước đầu hình thành hệ sinh thái khởi nghiệp...

Tuy nhiên, vẫn tồn tại, bất cập chính như quy mô còn nhỏ, năng lực cạnh tranh, chất lượng nguồn nhân lực, trình độ công nghệ, mức độ tham gia vào chuỗi giá trị toàn cầu còn nhiều hạn chế...; Khó khăn trong tiếp cận đất đai, vốn, cải tiến công nghệ, chương trình/dự án trọng điểm quốc gia; Quản trị DNTN còn hạn chế, điều hành chủ yếu là dựa vào kinh nghiệm, chưa qua đào tạo và ít người có bằng cấp chuyên môn; Quá trình chuyển đổi số, chuyển đổi xanh còn chậm; Đóng góp của hộ kinh doanh vào NSNN còn hạn chế...

TS Cấn Văn Lực cho rằng Nhà nước cần đẩy nhanh hoàn thiện thể chế, tạo môi trường đầu tư-kinh doanh thuận lợi, lành mạnh, bình đẳng giữa các thành phần kinh tế; hết sức quan tâm khâu thực thi, tạo thuận lợi hóa quá trình tiếp cận đất đai, tài chính, công nghệ mới, giải phóng nhanh các nguồn lực đang bị treo, tồn đọng, lãng phí; Tăng cường thông tin, truyền thông về vai trò của kinh tế tư nhân, về chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước, thông tin thị trường, đối tác, dự báo, bối cảnh…

DNTN, hộ kinh doanh, cần đổi mới tư duy quản trị, bài bản, minh bạch, có tầm nhìn, chiến lược nhiều hơn; đặc biệt luôn nhận thức, hành động gắn với đạo đức kinh doanh, trách nhiệm xã hội và thượng tôn pháp luật.

Thảo luận tại Hội thảo, TS Nguyễn Đức Kiên, nguyên Tổ trưởng Tổ tư vấn kinh tế của Thủ tướng cho rằng, sự phát triển của khu vực kinh tế tư nhân vẫn không đạt được như kỳ vọng do nguyên nhân chính bởi các doanh nghiệp đều bắt nguồn từ quy mô gia đình, phương thức quản trị lạc hậu; khả năng huy động vốn hạn chế; không đủ kiến thức, nguồn nhân lực để nắm bắt, tiếp thu công nghệ mới…

TS Nguyễn Đức Kiên cũng đưa ra một số giải pháp, bao gồm: Xây dựng và tổ chức thực hiện Nghị quyết, trong đó nhấn mạnh vào cách tổ chức triển khai thực hiện phải đổi mới; đẩy mạnh cải cách môi trường đầu tư.

Để doanh nghiệp tư nhân phát triển, ông Nguyễn Ngọc Hòa, Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp TP.Hồ Chí Minh kiến nghị, cần đưa ra KPI (Chỉ số đo lường hiệu quả công việc) cho các bộ, ngành để xem qua từng bộ, từng lĩnh vực thì tốc độ phát triển và vai trò đóng góp của kinh tế tư nhân qua từng năm như thế nào.

Bên cạnh đó, khi áp dụng chính sách, cần có phân nhóm những chính sách dành cho doanh nghiệp đầu ngành, quy mô lớn, tiềm lực lớn, có khả năng dẫn dắt toàn ngành…; nhóm chính sách dành cho doanh nghiệp vừa; nhóm chính sách dành cho doanh nghiệp nhỏ hay các hộ kinh doanh. Những phân nhóm, phân ngạch cũng cần được chuyển hóa thành các KPI để đo lường hiệu quả trong quá trình triển khai.

Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp TP.Hồ Chí Minh cho rằng, cần rà soát những chính sách hỗ trợ của Nhà nước đã ban hành nhưng không phát huy hiệu quả trên thực tế, tìm ra nguyên nhân và tiến hành cải tiến, sửa đổi, bảo đảm các chính sách phải tạo được cơ chế thông thoáng cho doanh nghiệp.

Hà Trang