Tham dự tại điểm cầu TP.Hồ Chí Minh có Phó Chủ tịch tịch UBND Thành phố Nguyễn Văn Dũng và lãnh đạo các sở, ngành liên quan.

Xây dựng các chương trình, giải pháp công tác chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng già phù hợp

Phát biểu tại Hội nghị về Kết quả công tác chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả quý I năm 2025 và thực hiện Kế hoạch cao điểm chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả dịp trước, trong và sau Tết Nguyên đán Ất Tỵ 2025, Phó Thủ tướng Chính phủ - Trưởng Ban Chỉ đạo 389 quốc gia Bùi Thanh Sơn cho biết, trong Quý I năm 2025, do tác động từ tình hình thế giới và khu vực, giá cả một số mặt hàng như xăng dầu, vàng trên thị trường trong nước tăng giảm thất thường nhưng nhìn chung kinh tế đất nước tiếp tục đà phục hồi và phát triển tích cực. Lưu lượng hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu, hành khách, phương tiện vận tải xuất cảnh, nhập cảnh, quá cảnh qua cửa khẩu tiếp tục tăng; nguồn cung lương thực, thực phẩm, mặt hàng thiết yếu phục vụ đời sống dân sinh đa dạng, ổn định.

Kết quả phát hiện, bắt giữ, xử lý, trong quý I năm 2025, các đơn vị, địa phương bắt giữ, xử lý 30.651 vụ việc vi phạm (giảm 0,77% so với cùng kỳ). Trong đó, các lực lượng chức năng phát hiện, bắt giữ 6.754 vụ buôn bán, vận chuyển hàng cẩm, hàng lậu (tăng 74,51% so với cùng kỳ); 22.774 vụ gian lận thương mại, gian lận về thuế (giảm 11,06% so với cùng kỳ); 1.113 vụ hàng giả, vi phạm sử hữu trí tuệ (giảm 20.90% so với cùng kỳ); thu nộp ngân sách nhà nước hơn 4.616,7 tỷ đồng (tăng 59,45% so với cùng kỳ); khởi tố hình sự 1.328 vụ (tăng 18,36% so với cùng kỳ), 2.046 đối tượng (tăng 21,35% so với cùng kỳ).

Riêng trong thời gian thực hiện Kế hoạch cao điểm dịp trước, trong và sau Tết Nguyên đán Ất Tỵ 2025, các lực lượng chức năng bắt giữ, xử lý 39.489 vụ việc vi phạm (tăng 27.42% so với cùng kỳ năm 2024). Trong đó, phát hiện, bắt giữ 3.558 vụ mua bán, vận chuyển hàng cấm, hàng lậu (tăng 44.46% so với cùng kỳ năm 2024); 34.272 vụ gian lận thương mại, gian lận về thuế (tăng 134.85% so với cùng kỳ năm 2024); 1.659 vụ hàng giả, vì phạm sử hữu trí tuệ (tăng 5% so với cùng kỳ năm 2024); thu nộp ngân sách nhà nước khoảng 5.441 tỷ đồng (tăng 87.29% so với cùng kỳ năm 2024); khởi tố hình sự 1.506 vụ/2.272 đối tượng.

Về phương hướng, nhiệm vụ trọng tâm quý 2/2025, Ban Chỉ đạo 389 quốc gia dự báo trong quý II năm 2025, cuộc chiến thương mại Mỹ - Trung leo thang căng thẳng có nguy cơ xảy ra chiến tranh thương mại toàn cầu, nhất là khi Mỹ áp thuế đối ứng đối với hàng hóa của các quốc gia nhập khẩu vào Mỹ, gây tác động tiêu cực đến nền kinh tế thế giới, trong đó có Việt Nam. Các đối tượng sẽ tăng cường hoạt động buôn lậu, gian lận thương mại, mua bán, vận chuyển hàng cẩm, kinh doanh, vận chuyển trái phép hàng nhập lậu, hàng giả, vận chuyển hàng hóa giả mạo xuất xứ Việt Nam để xuất khẩu đi nước thứ ba. Lợi dụng xu thế thương mại điện tử, mua bán qua các trang mạng xã hội, chuyển phát nhanh... ngày càng gia tăng, đối tượng sẽ tăng cường các hoạt động buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả, với phương thức, thủ đoạn mới, tinh vi hơn, gây khó khăn cho các lực lượng chức năng.

Ban Chỉ đạo 389 quốc gia xác định một số nhiệm vụ trọng tâm trong quý II năm 2025 cụ thể như: tiếp tục quán triệt, thực hiện nghiêm các văn bản chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Ban Chỉ đạo 389 quốc gia về công tác phòng, chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả.

Ban Chỉ đạo 389 các bộ, ngành, tỉnh, thành phố rà soát, kiện toàn Ban Chỉ đạo 389 các bộ, ngành, địa phương mình; bám sát, tổ chức thực hiện có hiệu quả chỉ đạo của Phó Thủ tướng Chính phủ, Trưởng Ban Chỉ đạo 389 quốc gia về phương hướng, nhiệm vụ trọng tâm công tác chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả năm 2025. Xây dựng các chương trình, kế hoạch, giải pháp công tác chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng già phù hợp diễn biến tình hình địa bàn và yêu cầu nhiệm vụ; đặc biệt tập trung đấu tranh, ngăn chặn hiệu quả các hoạt động mua bán, vận chuyển trái phép ma túy, buôn lậu, vận chuyển trái phép vàng, ngoại tệ, hàng hóa giả mạo xuất xứ Việt Nam để xuất khẩu đi các nước khác.

Bên cạnh đó, tăng cường giáo dục cán bộ, công chức nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ, nhận thức, tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, không tiếp tay, bảo kê, bao che cho hoạt động buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả; biểu dương, khen thưởng tập thể, cá nhân có thành tích xuất sắc, tiêu biểu để khích lệ, động viên tỉnh thần, lan tỏa gương người tốt, việc tốt trong công tác chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả.

Tăng cường rà soát, trao đổi và cung cấp thông tin giữa các đơn vị để kiểm tra các đối tượng lợi dụng TMĐT để kinh doanh hàng giả

Phát biểu tại điểm cầu Thành phố, Phó Chủ tịch UBND Thành phố Nguyễn Văn Dũng cho biết, trong năm 2024: các đơn vị, sở, ngành là thành viên Ban Chỉ đạo 389 Thành phố đã thanh tra, kiểm tra 19.808 vụ; phát hiện và bắt giữ 3.355 vụ vi phạm về hàng cấm, hàng lậu; 15.157 vụ vi phạm về gian lận thương mại và 1.296 vụ vi phạm về hàng giả; tổng số tiền thu nộp ngân sách hơn 4.153 tỷ đồng.

Trong Quý 1 năm 2025, các đơn vị, sở, ngành là thành viên Ban Chỉ đạo 389 Thành phố đã thanh tra, kiểm tra 3.324 vụ; phát hiện và bắt giữ 411 vụ vi phạm về hàng cấm, hàng lậu; 2.781 vụ vi phạm về gian lận thương mại và 132 vụ vi phạm về hàng giả; tổng số tiền thu nộp ngân sách là 572 tỷ 792 triệu 160 ngàn đồng.

Trong quá trình thanh, kiểm tra, Ban Chỉ đạo 389 Thành phố đã ghi nhận cụ thể về phương thức, thủ đoạn mua bán trái phép hóa đơn giá trị gia tăng; lợi dụng thương mại điện tử để kinh doanh hàng giả, hàng kém chất lượng. Cụ thể, về hoạt động mua bán trái phép hóa đơn, các đối tượng mua bán trái phép hóa đơn GTGT đều có chung phương thức là thành lập công ty “ma”, lợi dụng sự thông thoáng về cơ chế, chính sách của Nhà nước trong việc cấp giấy phép, đăng ký kinh doanh để thành lập doanh nghiệp, nhưng không hoạt động mà chỉ mua, bán hóa đơn, thu lợi bất chính, thành lập doanh nghiệp dưới hình thức công ty TNHH một thành viên, thuê những người thiếu hiểu biết làm đại diện pháp luật, mua bán hóa đơn lòng vòng và chỉ hoạt động trong một thời gian ngắn, hướng đến việc mua, bán và sử dụng hóa đơn để chiếm đoạt tiền thuế của Nhà nước.

Bên cạnh đó, các đối tượng buôn lậu khi bị cơ quan chức năng kiểm tra hàng hóa thường tìm trên mạng hoặc các đầu mối quen biết hoặc qua môi giới mua hóa đơn của các công ty “ma” này sau đó để hợp thức hóa lô hàng lậu; các hóa đơn này được các đối tượng dùng để xoay vòng bán qua nhiều công ty, tổ chức, cá nhân khác nhau. Các đối tượng đứng ra mua bán hóa đơn đa phần có kiến thức, thường tìm nhiều cách để “lách luật”, gây thất thu cho ngân sách nhà nước, có vụ lên tới hàng trăm tỷ đồng, gây ảnh hưởng đến môi trường kinh doanh lành mạnh.

Đối với tình trạng lợi dụng thương mại điện tử để buôn lậu, mua bán, vận chuyển hàng cấm, hàng giả, hàng kém chất lượng, các đối tượng buôn lậu, gian lận thương mại trong thương mại điện tử không chỉ bán hàng trên các trang website mà còn mở rộng hoạt động kinh doanh bán trên các mạng xã hội như facebook, zalo, Tiktok, Instagram, youtube,…

Các đối tượng sử dụng thủ đoạn tinh vi như sử dụng điểm bán hàng, nơi quảng cáo, kho hàng ở nhiều địa điểm khác nhau, gây khó khăn trong việc theo dõi, kiểm tra, kiểm soát. Nhiều đối tượng quảng cáo hàng giả, hàng kém chất lượng, thậm chí lừa đảo người tiêu dùng. Hoạt động thương mại điện tử có tính chất không biên giới, các đối tượng tìm cách khác nhau để đưa hàng cấm, hàng lậu, hàng giả vào trong nội địa để tiêu thụ thông qua hình thức vận chuyển quốc tế

Phó Chủ tịch UBND Thành phố Nguyễn Văn Dũng cho biết, trong quá trình triển khai, TP.Hồ Chí Minh phát sinh những khó khăn, vướng mắc như: đa số các đối tượng chỉ giao hàng online thông qua các đơn vị vận chuyển hàng hóa (Grab, Lalamove, Viettel Post, giao hàng tiết kiệm…). Việc kiểm tra xử lý thương mại điện tử cần phải có sự phối hợp với an ninh mạng và chung tay vào cuộc của nhiều ngành; phương thức thanh toán tiền mặt khi giao, nhận hàng vẫn chiếm tỷ lệ cao; đối với việc thanh toán qua tài khoản ngân hàng, các đối tượng thường sử dụng nhiều số tài khoản (tài khoản rác) để tránh bị các cơ quan chức năng kiểm tra, giám sát được các khoản thu nhập cho nên việc xác minh làm rõ hành vi trốn thuế của các đối tượng gặp những khó khăn nhất định…

Từ thực tiễn nêu trên, TP.Hồ Chí Minh đề xuất Văn phòng Bộ Công an tham mưu lãnh đạo Bộ Công an kiến nghị các Bộ, ngành liên quan khẩn trương tham mưu Chính phủ ban hành văn bản quy định chi tiết thi hành Nghị quyết số 173/2024/QH15; trong đó, đối với lĩnh vực y tế, bổ sung danh mục hàng hóa cấm kinh doanh, hàng hóa cấm lưu hành và hàng hóa cấm sử dụng tại Việt Nam đối với thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng, các loại khí (trong đó có khí N2O), chất gây nghiện, gây tác hại cho sức khòe con người.

Thành phố kiến nghị Ban Chỉ đạo 389 quốc gia tăng cường chỉ đạo các lực lượng chức năng triển khai công tác quản lý địa bàn; phối hợp chặt chẽ giữa các lực lượng chức năng, thanh tra chuyên ngành, tăng cường kiểm tra và xử lý trong lĩnh vực thương mại điện tử; tăng cường công tác phối hợp rà soát, trao đổi và cung cấp thông tin giữa các đơn vị liên quan để tiến hành thanh tra, kiểm tra các đối tượng lợi dụng thương mại điện tử để kinh doanh hàng giả, hàng không rõ nguồn gốc xuất xứ và hàng hóa xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ. Phối hợp tăng cường quản lý các sàn thương mại điện tử, trong đó cần quy định sàn thương mại điện tử và người bán hàng trên sàn thương mại điện tử phải thống kê, lưu giữ tất cả các giao dịch trên hệ thống để phục vụ việc truy xuất các giao dịch và nguồn gốc hàng hóa.

Đồng thời, phối hợp các cơ quan chức năng xây dựng cơ sở dữ liệu thống nhất, kết nối liên thông, hệ thống cơ sở dữ liệu được đồng bộ và bảo đảm an toàn thông tin, nắm bắt tình hình hoạt động TMĐT trên địa bàn Thành phố.

Hà Trang